Δημόσια Ναυτική Εκπαίδευση logo Υπουργείο Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής

Ναυτιλία και Ψηφιακή Εποχή

Το νέο επιχειρηματικό περιβάλλον απαιτεί από τη ναυτιλιακή βιομηχανία να μετακινηθεί από το παραδοσιακό επιχειρηματικό μοντέλο της πώλησης δυναμικότητας σε αυτό που θα προσφέρει μεγαλύτερη αξία στους χρήστες. Η ναυτιλία προσπαθεί να συμβαδίσει με τις νέες τεχνολογικές εξελίξεις. Οι τροποποιήσεις του 2016 του αναθεωρημένου παραρτήματος της σύμβασης FAL περιλαμβάνουν νέες απαιτήσεις για την ψηφιακή ανταλλαγή πληροφοριών για τις θαλάσσιες μεταφορές. Από τις 8 Απριλίου 2019, η σύμβαση FAL απαιτεί από τα συμβαλλόμενα κράτη να καταρτίσουν ένα πρωτόκολλο για ηλεκτρονική ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ πλοίων και λιμένων, κάνοντας απαραίτητη την ψηφιοποίηση της ναυτιλίας από όλους.

Η είσοδος της υψηλής τεχνολογίας στη ναυτιλία δημιουργεί επίσης νέα ζητήματα ασφάλειας, αυτή τη φορά την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο ή την κυβερνοασφάλεια (Cyber security). Η εμπειρία από άλλες βιομηχανίες που ψηφιοποιήθηκαν πολύ νωρίτερα, όπως λένε οι ειδικοί, «δείχνει ότι απαιτείται συνεχής παρακολούθηση κρίσιμων συστημάτων οιασδήποτε υποδομής ζωτικής σημασίας για την ανίχνευση μιας απειλής σε πραγματικό χρόνο».

Η διασφάλιση της ασφάλειας συνεπάγεται την προστασία τόσο των συσκευών όσο και των υπηρεσιών Internet of Things από μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση από μέσα και εξωτερικά. Η ασφάλεια πρέπει να προστατεύει τις υπηρεσίες, τους πόρους υλικού, τις πληροφορίες και τα δεδομένα, τόσο στη μετάβαση όσο και στην αποθήκευση.

Η αυτοδιοίκηση, ο έλεγχος της πρόσβασης και το απόρρητο αποτελούν τρεις πολύ σημαντικές πτυχές για τη δημιουργία ασφαλούς σύνδεσης μεταξύ πολλών συσκευών και υπηρεσιών, λόγω του πανταχού παρόντος χαρακτήρα του περιβάλλοντος του Διαδικτύου. Οι φορείς συνδέονται και τα δεδομένα μεταδίδονται και ανταλλάσσονται μέσω του διαδικτύου, καθιστώντας την ιδιωτική ζωή του χρήστη ευαίσθητο θέμα σε πολλά ερευνητικά έργα.

Ναυτιλιακά καύσιμα

Το 2020 είχε χαρακτηριστεί ορόσημο για την ιστορία της παγκόσμιας ναυτιλίας όχι εξαιτίας της πρόβλεψης για μια πανδημία (όπως συνέβη με το νέο κορωνοϊό) αλλά λόγω της εφαρμογής της απόφασης του Διεθνούς Οργανισμού Ναυσιπλοΐας (ΙΜΟ) για την εκπομπή ρύπων και τη χρήση νέου τύπου καυσίμων που υιοθετήθηκε τον Οκτώβριο του 2016. Μια απόφαση που είναι περισσότερο γνωστή ως νέος «Κανονισμός ΙΜΟ 2020».

Από την 1η Ιανουαρίου – με μια δίμηνη μεταβατική περίοδο – τα πλοία χρησιμοποιούν καύσιμο πετρελαίου με περιεκτικότητα σε θείο έως 0,50% m/m σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα (3,50% m/m) στις περιοχές εκτός ελέγχου εκπομπών (ECA-SΟx), ενώ οι ναυτιλιακές εταιρείες, προκειμένου να συμμορφωθούν με τον νέο Κανονισμό, προχώρησαν σε μια σειρά σημαντικές αλλαγές, όπως η χρήση του νέου τύπου καυσίμου μικρότερης περιεκτικότητας σε θείο (VLFSO), είτε η χρήση καυσίμου από αποστάγματα αργού πετρελαίου με χαμηλή περιεκτικότητα σε θείο (το λεγόμενο «marine gas oil») ή η χρήση εναλλακτικών καυσίμων όπως υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) ή μεθανόλη και η εγκατάσταση συστήματος καθαρισμού καυσαερίων («scrubbers» ή στα ελληνικά «πλυντρίδες αερίων»).

H χρήση των νέων καυσίμων ήταν δεδομένο πως θα επέφερε την αύξηση του λειτουργικού κόστους των πλοίων και την ανάγκη κεφαλαίων για τις απαραίτητες αλλαγές σε αυτά, με δεδομένο πως τα καύσιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο κοστίζουν περίπου 30% περισσότερο σε σχέση με τα κλασικά καύσιμα βαρέος τύπου και η εγκατάσταση «scrubbers» σε χιλιάδες ελληνόκτητα πλοία απαιτεί επενδύσεις εκατομμυρίων. Σύμφωνα με στοιχεία των δύο τελευταίων ετών, αρκετές ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες στράφηκαν στην πρακτική του «slow-steaming» (δηλαδή στη μείωση της ταχύτητας των πλοίων, με στόχο τη μείωση του κόστους κατανάλωσης καυσίμου) ως μια εναλλακτική λύση στην αύξηση της τιμής των καυσίμων, ώστε να μην εξαναγκαστούν να προχωρήσουν στην αύξηση των ναύλων και να χάσουν έτσι ένα από τα ανταγωνιστικά τους πλεονεκτήματα στη διεθνή αγορά.

Ο βασικός στόχος του νέου κανονισμού του Διεθνούς Οργανισμού Ναυσιπλοΐας (ΙΜΟ) είναι ο τομέας της παγκόσμιας ναυτιλίας να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου – όπως το διοξείδιο του θείου (SΟ2), το μεθάνιο (CΗ4), οι χλωρο-φθοριωμένοι υδρογονανθράκες (CFCs), το διοξείδιο του άνθρακα (CΟ2), κ.ά. – τουλάχιστον κατά 50% έως το 2050.

E-Navigation

Η ηλεκτρονική πλοήγηση όπως την οραματίζεται ο ΙΜΟ είναι ένας πολύ δυναμικός στόχος και η εξέλιξη επιφέρει διάφορες προκλήσεις της συλλογής, ενσωμάτωσης και ανάλυσης των δεδομένων. Ο τρόπος που οι ναυτικοί θα αλληλεπιδράσουν με την ηλεκτρονική πλοήγηση παρουσιάζει μια σειρά από προκλήσεις που πρέπει να μελετηθούν προσεκτικά και το ρίσκο είναι υπαρκτό καθώς νέος εξοπλισμός και συστήματα σχεδιάζονται και αναπτύσσονται. Η διαχείριση των συναγερμών (alarm) θα είναι ένα κρίσιμο στοιχείο. Γενικότερα ότι αφορά το E-Navigation είναι ένα στοίχημα από όλους, γιατί αποτελεί το επόμενο βήμα για τη ναυσιπλοΐα.

Δημόσια Ναυτική Εκπαίδευση